Obowiązek alimentacyjny kojarzony jest najczęściej z koniecznością płacenia określonej sumy na dzieci, wtedy, gdy rodzice nie łożą wspólnie na utrzymanie i wychowanie potomstwa. Warto jednak wiedzieć, że o alimenty mogą się również starać małżonkowie, między którymi została orzeczona separacja.
Podstawy prawne obowiązku alimentacyjnego wobec współmałżonka
Obowiązek alimentacyjny w sprawie o separację jest rozpatrywany podobnie jak w sprawach rozwodowych. Najważniejszą kwestią w określeniu obowiązku alimentacyjnego w czasie separacji jest wina lub brak winy za rozpad pożycia małżeńskiego. Od tego faktu uzależnione jest komu należą się alimenty.
Rodzaje separacji
Jeśli chodzi o wysokość świadczeń, to jest ona uwarunkowana funkcjonującą w polskim prawie generalną przesłanką, mówiącą, że dziecko ma prawo do poziomu życia zbliżonego do poziomu życia rodziców, co oczywiście nie oznacza, że dobrze sytuowany ojciec dziecka ma obowiązek płacić alimenty na dziecko w wysokości równej jego dochodom, ale jedynie zapewnić podobny status materialny. Z kolei ani niskie dochody, ani status osoby bezrobotnej nie stanowią podstawy do zwolnienia z płacenia alimentów na małoletnie dzieci. Wysokość alimentów może podlegać zmianie, nie jest bowiem ustalona raz na zawsze. Wraz ze zmianą potrzeb dziecka można wystąpić o podwyższenie ich wysokości, a w przypadku znaczącego pogorszenia się poziomu życia świadczącego alimenty, o ich obniżenie.
W przypadku braku winy
Przesłanką obowiązku alimentacyjnego, w przypadku kiedy orzeczono separację bez wskazania winnego, jest niedostatek jednego małżonka i możliwości zarobkowo-finansowe drugiego małżonka. Podczas rozprawy separacyjnej alimentów może zażądać:
- małżonek winny od drugiego winnego małżonka;
- małżonek niewinny od drugiego niewinnego małżonka.
Aby sąd przyznał jednemu z małżonków alimenty, małżonek ów musi dowieść swój niedostatek. W tym celu zmuszony jest przedstawić dokumenty lub zeznania świadków.
W przypadku uznania winy jednego z małżonków
Zupełnie inaczej wygląda sprawa obowiązku alimentacyjnego w przypadku, kiedy sąd określi winnego rozpadu małżeństwa. Wtedy małżonek niewinny nie musi udowadniać niedostatku, wystarczy bowiem, że orzeczenie separacji pociągnie za sobą znaczne pogorszenie warunków materialnych. Warto wiedzieć, że winny małżonek nie ma prawa żądać alimentów od małżonka niewinnego.
Czas trwania obowiązku alimentacyjnego
W przypadku orzeczenia separacji nie istnieje określony czas, w którym małżonkowie muszą płacić sobie alimenty. Obowiązek alimentacyjny trwa tak długo, jak długo trwa separacja.